Świat sztuki w VII wieku był pełen tajemnic i fascynacji. Wśród wielu mistrzów, którzy tworzyli w tamtym okresie, wyróżniał się Herrmann z Kolonii. Choć jego nazwisko może nie być tak znane jak inni ówcześni artyści, to jedno z jego dzieł – “Ewangeliarz z Lorsch” – na zawsze zapisze się w annałach historii sztuki.
Ten majestatyczny manuskrypt, obecnie przechowywany w Bibliotece Wormskiej, jest niczym okno na duszę średniowiecznego świata. Składa się on z 312 stron pergaminu, bogato zdobionych iluminacjami i ornamentami, które zachwycają swą precyzją i mistrzowskim wykonaniem.
“Ewangeliarz z Lorsch” powstał w latach 780-830 w opactwie Lorsch, jednym z najważniejszych ośrodków kulturowych cesarstwa Karola Wielkiego. W tamtym czasie mnisi z Lorsch byli znani ze swej erudycji i umiejętności kaligraficznych. To właśnie oni zlecili Herrmannowi stworzenie tego wyjątkowego dzieła.
Tajemnice symboliki Ewangeliarza z Lorsch
Zanim przyjrzymy się szczegółom iluminacji, warto wspomnieć o treści samego tekstu. “Ewangeliarz z Lorsch” zawiera cztery ewangelie kanoniczne - Mateusza, Marka, Łukasza i Jana - w przekładzie na łacinę. Tekst ten jest poprzedzony bogato zdobionym frontyspisem, przedstawiającym Chrystusa jako króla.
Ewangeliści w całej okazałości
Jedną z najciekawszych części manuskryptu są miniatury przedstawiające czterech ewangelistów. Każdy z nich jest ukazany w swoisty sposób, nawiązujący do symboliki przypisywanych im od czasów starożytnych:
Ewangelista | Symbol | Opis Miniatury |
---|---|---|
Mateusz | Anioł | Mateusz jest przedstawiony w otoczeniu anioła, symbolizującego boską inspirację i powiązanie z wiadomością o narodzinach Jezusa. |
Marek | Lew | Marek jest ukazany jako postać siedząca przy biurku, trzymająca pióro i pergamin. Lew symbolizuje siłę i męstwo, a także królewską godność. |
Łukasz | Wół | Łukasz, w opozycji do Marka, jest przedstawiony w dynamicznej pozie, z uniesioną ręką, jakby głosił kazanie. Wół symbolizuje ofiarę i posługę. |
Jan | Orzeł | Jan jest ukazany w pozycji modlitewnej, wznosząc wzrok ku górze. Orzeł symbolizuje duchowość i mądrość, a także wzniosłość ducha. |
Inne fascynujące iluminacje Ewangeliarza z Lorsch:
-
Portrety cesarskie: “Ewangeliarz” zawiera miniatury przedstawiające Karola Wielkiego oraz innych władców Franków. Te portrety są niezwykle cenne, gdyż dostarczają nam informacji o wyglądzie i ubiorze ludzi z tego okresu historycznego.
-
Sceny biblijne: W manuskrypcie można znaleźć wiele scen biblijnych, takich jak narodzenie Jezusa, rozmowa Jezusa z Samarytanką czy cud na weselu w Kanie. Te iluminacje są bogato zdobione i pełne szczegółów.
-
Ornamenty: Poza miniaturami “Ewangeliarz” zdobią również liczne ornamenty roślinne i geometryczne.
Herrmann z Kolonii – mistrz detalu
Herrman z Kolonii, autor “Ewangeliarza z Lorsch”, był znakomitym rysownikiem i kolorystą. W jego miniaturach widać precyzję w rysunku oraz umiejętność nadawania głębi przestrzennej za pomocą koloru i światłocienia.
Znaczenie “Ewangeliarza z Lorsch”
“Ewangeliarz z Lorsch” jest jednym z najważniejszych zabytków sztuki karolińskiej. Jego piękno i bogactwo symboliczne zachwycają do dziś. Manuskrypt ten dostarcza nam również cennych informacji o historii, kulturze i religii w VII wieku.
Pytanie dla refleksji:
Czy “Ewangeliarz z Lorsch” to tylko dzieło sztuki czy też dokument historyczny bezcennej wartości?